Iz starih tekstova o životu i običajima Starih Slovena

1.tekst-Sloveni su odlučivali na zajedničkom skupu

kratki uvod u tekst-Prokopije iz Cezareje,najpoznatiji pisac ranovizantijskog doba,pratio je carevog vojskovođu dok je ratovao na Apeninskom poluostrvu,ali se  istovremeno obavještavao o zbivanjima na sjevernim granicama Vizantijskog carstva.Dragocjene su njegove vijesti o Slovenima koji su nastanjivali krajeve s lijeve obale Dunava.

tekst-Ovim plemenima,Slovenima i Antima*,ne vlada jedan čovjek,nego od davnina žive u demokratiji i stoga  se kod njih nazajedničkom skupu svršavaju kako povoljni tako i nepovoljni poslovi.Stanuju u bijednim kolibama,jako raštrkani jedan od drugih,i svaki od njih i po više puta promijeni mjesto naselja.Pri stupanju u borbu kao pješadija navaljuju na neprijatelja grupno noseći male štitove i koplja,a oklop nika ne oblače.Svi su visoki i neobično jaki,a u pogledu boje tijela i kose nisu ni odviše bijeli,odnosno plavi,niti sasvim prelaze u crno,nego su svi riđi.

Anti*-naziv za slovenska plemena koja su nastanjivali krajeve sjeverno od Crnog mora

2.tekst-Način života i ratovanja Starih Slovena 

kratki uvod u tekst-Varvarska plemena su više vijekova ogrožavala  Vizantijsko  carstvo.Zato su Vizantinci nastojali da upoznaju život i ratnu vještinu ovih plemena.Početkom VII vijeka napisan je Strategikon,vojni priručnik koji je služio kao uputstvo  vizantijskim vojnicima.Strategikon sadrži veoma značajne vijesti o Slovenima.

tekst-Plemena Slovena i Anta žive na isti način,imaju iste običaje i slobodna su,ne dopuštajući  nikako da budu porobljena ili da se njima vlada,naročitou svojoj zemlji.Mnogoljudna su i izdržljiva,lako podnose i žegu i studen i kišu i golotinju tijela i oskudicu hrane.Prijatni su prema onima onima koji im dolaze kao stranci.i prijeteljski ih prevode od mjesta do mjesta,kud god zatraže,tako da,ako se nebrižljivošći domaćina dogodi da stranac nastrada,protiv njega(domaćina)pokreće rat onaj koji mu ga je povjerio,jer osvetom stranca smatra svetom.Svoje zarobljenike  ne zadržavaju u ropstvu neograničeno vrijeme  kao oslai narod,negoim,poslije tačno određenog roka,ostavljaju  na volju da se,uz izvjesnu otkupninu,povrate u svoju zemlju,ili ostaju tamo kao slobodni ljudi i prijatelji.Ima u njih obilje svakojakih  životinja i u kamare spremljenih poljskih proizvoda,naročito prosa i heljde.I žene njihove čestite u iznad ljudske prirode,tako da većina njih smrt svojih muževa smatra sopstvenom smrću  i svojevoljno se zadavljuju,ne smatrajući životom življene u udovištvu.

3.tekst-Tambure umjesto oružja

kratki uvod u tekst-Prethodni tekstovi govore o Slovenima koji su živjeli na granici Vizantijskog carstva,ili o slovenskim plemenima koja su već naselila Balkansko poluostrvo.Međutim,iz Istorije Teofilakta Simokate,vizantijskog pisca VII vijeka,saznajemo nešto io slovenskim plemenima koja su nastanjivali zemlje udaljene od granica Vizantiskog carstva.

tekst-Sutradan careve štitonoše uhvatiše tri čovjeka,rodom Slovena,koji na sebi nisu imali ništa od(gvozdenog)oružja niti ratnih sprava.Prtljag su im bile tambure i ništa drugo osim toga nisu sa sobom nosili.Onda ih car stane ispitivati iz koga su naroda,i gdje su im boravišta,i koji je uzrok njihovom bavljenju oko romejskih mjesta.A oni rekoše da su po narodnosti Sloveni i da su nastanjeni na granici zapadnog Okeana.Tambure nose zato što nisu izvježbani imati na sebi oružje.Njihova zemlja,naime,ne zna za (gvozdeno)oružje,i stoga im pruža ćivo miran i bez buna,a oni sviraju tambure pošto ne znaju da duvaju u bojne trube.Jer oni,kojimarat bješe nepoznat,s pravom su mogli reći da im je milije bavljenje muzikom.



    

     

Život i običaji Starih Slovena

Pojedini istoričari smatraju da je u Evropi prapostojbina Slovena bila u okolini rijeke Dnjepar, Crnog i Baltičkog mora.U mnogim školskim udžbenicima pak stoji da su Sloveni seleći se gotovo neprekidno,najduže zadržali na prostoru između Karpata i rijeke Dnjepar, na jugu i Baltičkog mora,na sjeveru,pa se u stvari ovaj prostor uzima zvanično za prapostojbinu Slovena. Iz ove prapostojbine, vjeruje se, usljed mnogih ratova i najezdi drugih naroda iz Azije(pleme Huna), počeli su da se sele na istok,zapad i jug.Takvim kretanjem došlo je do podjele između Slovena na Istočne,Zapadne i Južne Slovene.Jedan od uzroka seoba Slovena je i njihova mnogoljudnost.Prostrana prapostojbina nije mogla da ishrani mnogoljudna plemena jer su Sloveni na vrlo primitivan način obrađivali zemlju.Orali su ralom koje je sjeklo samo površinski sloj zemlje.Ralom se nije prevrtala brazda.Tako obrađena zemlja donosila je srazmjerno mali prinos.Primitivnom obradom zemljišta brzo su iscrpljene plodne površine.Zato se smanjivao ionako nedovoljan prinos.Istovremeno povećao se broj stanovnika.To su osnovni uzroci seoba Slovena.Oni su napuštali stara staništa tražeći plodnu zemlju i nove pašnjake.Sloveni su uglavnom naseljavali šumovite,močvarne krajeve,ispresijecane rijekama,Ovakvi prostori su pružali uslove za lov i ribolov.Prostrane ravnice sa blagim uzvišenjima bile su pogodne za zemljoradnju i stočarstvo.Plemena koja su krenula na jug zaustavljena su na donjem toku Dunava,na granici Istočnog rimskog carstva ili Vizantije.Od tada se povećalo interesovanje za Slovene.Vizantinci su uskoro bolje upoznali njihov način života,ratnu vještinu,običaje ,vjerovanja.Podatke o njima nalazimo u jednom vizantijskom vojnom spisu:Slovenska plemena su slobodna i nikako ne dozvoljavaju da budu porobljeni.Mnogoljudna su i izdržljiva,jer Sloveni lako podnose studen i žegu,golotinju tijela i i oskudicu hrane.Stanuju u šumama i oko rijeka,po močvarama i pri jezerima kojima se teško prilazi.Od drugih plemena Stari Sloveni su se izdvajali zajedničkim jezikom i običajima.Sve poslove obavljaju na zajedničkom skupu,a često mijenjaju mjesto stanovanja.Prije nego što su primili hrišćanstvo,Sloveni su poštovali i slavili više bogova koji su oličavali prirodne pojave i sile čije porijeklo nisu mogli da objasne.Sloveni su vjerovali da je gromovnik Perun gospodar svijeta.Njemu su prinosili na žrtvu goveda i druge žrtvene životinje.Dažbog je poštovan kao oličenje Sunca.Sloveni su,isto tako,vjerovali u duhove izvora rijeka,mora,šuma i planina.Dobrim i i zlim bogovima prinosili su žrtve.Rijetko su podizali hramove,tako da su vjerske obrede obavljali u prirodi. 

STARI SLOVENI
Sloveni pripadaju tzv.indoevropskoj grup naroda,koji sada žive na ogromnom području od Indije do zapadne Evrope.Sloveni su iznad svega cijenili slobodu,po čemu su bili prepoznatljivi u evropskoj porodici naroda.Pred neprijeteljima su se i u nevolji ponašali ponosno i prkosno.Vjera kod Starih Slovena bila je mnogobožačka.Vjerovali su ,dakle u više bogova,ali se u njihovom vjerovanju uvijek osjećao jasan trag monoteizma(jednoboštva).Kod baltičkih Slovena vrhovni bog je bio Svetovid,kod istočnih gromoglasnik Perun,a kod Srba Dabog ili Dažbog(Daba).Stari Sloveni su bogovima prinosili žrtve koje su se zvale trebe.Onaj koji je vršio određene obrede i prinosio žrtve zvao se žrec ili volhv.Naročito su nam poznati pogrebni obredi,poslije kojih je u čast mrtvih davana trizna i strava(daća).Sloveni su imali rodovsko društveno uređenje sa nasljednim kraljevima ili kneževima koi nisu imali veliku vlast.Prema kazivanju vizantijskog pisca Prokopija,Slovenima ne vlada jedan čovjek.nego oni od davnina žive u demokratiji,gdje se o vrlo važnim pitanjima zajednički savjetuje.Veze među plemenima kod Slovena nisu bile naročito jake ,ali su se pred zajedničkom opasnošću udruživali.Sudstvo se kod Slovena zasnivalo na običajnom pravu,koje se prenosilo sa koljena na koljeno.Privreda se svodila na zemljoradnju i stočarstvo,a ishrani je mnogo doprinosio i lov. 

Pod pojmom Stari Sloveni smatraju se narodi i plemena Slovena pre primanja hrišćanstva, ili u početku pokrštavanja. Sloveni pripadaju grupi indoevropskih naroda, koje neki nazivaju i arijevskim narodima. Ova grupacija naroda dobila je ime indoevropski jer se smatra da je njihovo prvobitno stanište bila teritorija današnje Indije, oblast Arije (odatle naziv arijevski narodi).
     Postoji dosta teorija o seobama Slovena, od onih neverovatnih koje kažu da su Sloveni zapravo Hiperborejci, čija je prapostojbina bila na Severnom polu, odakle su se preselili u Indiju, pa nakon toga u Evropu, i od kojih su Grci preuzeli znanja o bogovima i astronomiji, do onih verovatnih, koje kazuju da su se Sloveni jednostavno preselili iz Indije, preko Persije, u Evropu.

Pojedini istoričari smatraju da je u Evropi prapostojbina Slovena bila u okolini reke Dnjepar, Crnog i Baltičkog mora. Iz ove prapostojbine, veruje se, usled mnogih ratova i najezdi drugih naroda iz Azije(pleme Huna), počeli su da se sele na istok,zapad i jug. Većina prvih spisa koje pominju Slovene potiču od Vizantijskih učenika i misionara, jer je dosta teritorija koje su Sloveni naselili pripadalo Vizantijskom carstvu. Ostali pisani izvori o Slovenima potiču iz vremena kad su Sloveni napravili svoje prve države, uglavnom pod vođstvomgotskih trgovaca i franačkih sveštenika (Kijevska Rusija, Bugarsko carstvo, Velika Morava, Samovo carstvo, češke, polapske, baltičke, vislanske, hrvatske i srpske kneževine). Ovi spisi su uglavnom dosta subjektivno pisani, jer su sveštenici  na sve gledali kroz svoje učenje i dogme, a nisu želeli da dublje shvate slovensku kulturu. Tako se u tim spisama nalaze mnoga poređenja slovenskih bogova i mitskih bića sa Luciferom i drugim demonima.
      Kako su hrišćanski sveštenici već bili prisutni u predelima gde su živeli Sloveni, dolazi do pokušaja pokrštavanja Slovena. Hrišćanstvo je u to vreme postalo u Evropi oruđem moći. Papa i patrijarh mogli su poslati krunu nekom slovenskom knezu i proglasiti ga kraljem i tako mu uvećati ugled. Naime, hrišćanstvo su Sloveni primali ,,od vrha na dole’’. Kako su vladari čeznuli za više moći, mnogi su podlegli i dobrovoljno ili za obećanu krunu primili hrišćanstvo. Time su se postizali i dobri  odnosi sa hrišćanskim susedima, koji su bili vrbovani od strane crkve da napadnu nehristijanizovane Slovene. Ostatak stanovništva je hrišćanstvo primao pod pritiskom, koji su stvarali zajedničkim snagama vladari i sveštenici. Međutim, bilo je u ovom procesu dosta otpora i mnogi hrišćanski misionari izgubili su živote.

S druge strane, i mnoga sela koja se nisu podvrgla i primila hrišćanstvo popaljena su i stanovništvo je pobijeno. Kipovi starih bogova su uništavani i paljeni. Svaki zapis o staroj veri je uništavan. Tako se stiglo i do skepticizma nekih naučnika koji dovode u pitanje činjenicu da su Sloveni pre primanja hrišćanstva imali pismo. Naime, postoji pisani izvor Crnorizca Hrabrog koji opisuje da su se Sloveni služili čertama i rezama. Jedini koji su žešće branili svoju veru do kraja su bili Polapski i Baltički Sloveni. Sloveni nisu imali ime za svoju veru. Oni su jednostavno živeli na način koji je ta vera propovedala. Vera starih Slovena ima iste korene kao i sve vere indoevropskih naroda, kao što su Indusi, Kelti, Germani, Persijanci, Grci. Njihova vera bila je zasnovana na silama prirode, ali ne u njihovom direktnom obliku, već personifikovanim kroz razne bogove i bića. Sebe su smatrali potomcima bogova. Uprkos velikom poštovanju prema ovim bogovima, Sloveni su im se obraćali kao sebi ravnim. U nedostatku hramova, sveta mesta za molitve posvećene bogovima bile su šume i gajevi. Kao što je to slučaj u mnogobožačkim religijama, i Sloveni su prinosili žrtve da odobrovolje bogove. Međutim, gotovo da se ne može sresti slučaj prinošenja ljudskih žrtava, kao što se može sresti kod velikog broja naroda. Kroz običaje su se sačuvale mnoge uspomene na slovenske bogove i način života. Međutim, ovi običaji su dobili veo Hrišćanstva, iako oni prvobitno nisu bili povezani sa Hrišćanstvom. Mnogi hrišćanski sveci dobili su osobine bogova, a dani posvećeni nekom bogu preobratili su se u dane posvećene svecu. Ovo ukazuje koliko je jaka bila vera starih Slovena. Ona se mogla približiti stanovništvu i biti prihvatljiva samo ukoliko se običaji zadrže a bogovi ostanu, makar samo kroz svoje osobine. Ovakav slučaj nije viđen ni kod jednog drugog naroda..

Tekst preuzet sa http://forum.starisloveni.com

Huni su nomadska odnosno stočarska plemena koja su živjela u Aziji.Pretpostavlja se da su Huni bili mongolsko-turkmenskog porijekla(ako ne i tatarsko-turskog).Najvjerovatnije da su živjela na prostoru današnje Mongolije do polovine IV vijeka,kada su se počela kretati.Huni su 350. uništili zemlju varvara Alana,a 375.godine su prodrli u Evropu.Oni su 375.godine pod vodstvom kralja Balamira prodrli kroz vrata naroda(prostor između planine Ural i Kaspijskog mora) i tako su stupili na evropsko tlo.Stupivši na tlo evropskog kontinenta,Huni su ustalasali mnoga varvarska plemena koja su se nalazila neposredno u njihovoj blizini.Varvarska plemena u strahu od ovog "divljeg"plemena počela su se seliti iz svojih prapostojbina tražeći  nova i sigurnija mjesta,gdje ih Huni,ali i ostali slični njima neće ometati.Tada je počela velika seoba naroda.

Karta: kretanje Huna po evropskom kontinentu

Rimsko carstvo,koje je već bilo oslabljeno unutrašnjim neredima susreće se sa još dva nova problema,a to su:Huni,pleme koje je brzinom munje napredovalo prema zapadu Evrope i varvarska plemena koja su bježeći od Huna sklanjali u pogranicne dijelove ogromnog Rimskog carstva.U ratnim okršajima,odmah su došla do izražaja preimućstva Huna.Ovi nomadi(stočari),vični(skloni) ratu,brzinom munje su prodirali prema zapadu.Njihova laka konjica  bez teškoća slamala je otpor ostalih varvarskih plemena koja bi im se našla na putu.Huni su pokorili mnoga  germanska,slovenska i druga plemena.Naselili su Panonsku ravnicu,odakle su pljačkaškim upadima uznemiravali Rimsko carstvo.

  

 

                                 Karta:zelena boja predstavlja teritoriju koju su zauzeli Huni,
                                 a zelena zvijezda predstavlja sjedište nove "Hunske" države

                                                    Hunska invazija na Rimsko carstvo

Dolazak Huna izazvao je pometnju,strah i užas mežu Rimljanima.I sam zaplašen,ali i zadojen mržnjom jedan rimskipisac,zaboravljajući okrutnost rimskih vojnika,predstavio je Hune izrazito crnom bojom.Čak ih je nedolično upoređivao sa dvonožnim životinjama:U svojoj ranoj mladosti utiskuju im se gvožđem duboke rane po licu  da bi ožiljci spriječili rastenje brade,Svi imaju snažne udove i debele vratove .Neobičnog su izgleda i tako pogrbljeni liče na dvonožne životinje.Na konju jedu,piju i.spuštajući glave na njegov uzani vrat,spavaju.

Ovaj tekst koji je za sobom ostavio neimenovani rimski pisac nam potvrđuje da su Huni bili vrsni konjani i ratnici.

Huni su dostigli najveću moć za vrijeme vldavine kralja Atile(434-453).Rimski carevi bilisu prinuđeni da od Atile,koga su protivnici nazivali bič božji,kupuju mir.Poslije Atiline smrti hunski plemenski savez se raspao,a Hunima se uskoro gubi trag.Oni nestaju sa istorijske pozornice.

                                                                                            Atila,bič božji

 

                                                                       Atila na konju

                                               Ovako su izgledali stepski nomadi Huni 

Zbog čega smo sve ovo spominjali,pa evo zašto.Među "uplašenim" varvarskim plemenima koja su u vrijeme velike seobe naroda počela da se sele(tj.u vrijeme dolaska Huna u Evropu) bili su i Stari Sloveni koji će selići se gotovo neprekidno stići u svoju prapostojbinu,odaklen će se kasnije podijeliti u tri grupe:Istočni(kreću se prema istoku),Zapadni(ovi prema zapadu) i Južni Sloveni(a ovi će krenuti prema jugu,na Balkansko poluostrvo,gdje će kasnije osnovati i prve srpske zemlje).

Zlatna Kolijevka Istorije Srpske je blog koji ce vas svojim sadržajem zainteresovati za istoriju srpskog naroda.Cilj ovog bloga je poboljšanje vašeg trenutnog znanja iz nacionalne istorije.Na blogu pored osovnih stvari moći će te vidjeti i zanimljive sadržaje i podatke koje do sada niste vidjeli.Zlatna Kolijevka ce sadržati sve stvari koje se tiču istorije srpskog naroda.Biografije i slike(fotografije) srpskih vladara i njihovih supruga,slike dvoboja,bitaka i ratova,priče o srpskim velikašima i vitezovima......i još mnogo štošta će te moći vidjeti na ovom blogu.Želimo svakome ko prati ovaj blog da uživa i bude zadovoljan.